|
 |
|
| |
|
KIM JEST AOON?
Asystent jest zewnętrznym wsparciem, które umożliwia osobie niepełnosprawnej samodzielne, niezależne życie, pomagając pokonywać te problemy, z którymi na co dzień osoba niepełnosprawna nie może sobie poradzić; osobisty - oznacza, że asysta powinna być dostosowana do osobistych, jednostkowych potrzeb każdej osoby niepełnosprawnej.
Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej jest wykonawcą woli i poleceń osoby niepełnosprawnej w realizacji jej podstawowych, codziennych czynności. Jego zadaniem jest także pomoc niepełnosprawnym w wykonaniu podjętych już przez nich działań oraz inspirowanie i zachęcanie do aktywności, doradzanie, wsparcie psychiczne i emocjonalne. Asystent ma być towarzyszem w nawiązywaniu nowych relacji społecznych, motywacją do aktywnego korzystania z ról życia osobistego, społecznego i zawodowego.
Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej rekompensuje osobie niepełnosprawnej trudności, jakie napotyka ona w codziennym życiu. Zadaniem asystenta jest pomoc osobie niepełnosprawnej w codziennym życiu, tak aby mogła ona aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. Praca Asystenta polega na wykonaniu ściśle określonych zadań, przy czym nie są to zadania typowo opiekuńcze. Asystent powinien pełnić przede wszystkim funkcję swoistej "protezy", kładąc nacisk na swój przedmiotowy, użytkowy charakter, jako swoiste narzędzie wyrównywania szans osób niepełnosprawnych w zakresie przemieszczania się
i pokonywania najprostszych życiowych barier związanych z niepełnosprawnością. Asystent nie wyręcza podopiecznego w jego obowiązkach, ale wspiera bądź wskazuje rozwiązania problemu, pozwala osobom objętym opieką asystencką na rozwój umiejętności w sferze samorealizacji czy szeroko rozumianej samodzielności, przy czym jednocześnie nie izoluje podopiecznego od jego środowiska i nie stwarza zagrożenia jego alienacji.
Istota niepełnosprawności wiąże się z zależnością od innych osób. Ważne jest, ze względów społecznych i ekonomicznych, by tę potrzebę udawało się wspierać skutecznymi metodami. Fakt ten dostrzegły m. in. organizacje międzynarodowe. W myśl Zasady 4 "Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych" ONZ z 1993 roku "Państwa powinny zagwarantować osobom niepełnosprawnym opiekę w pełnym zakresie służb wspierających, włącznie ze wszelkimi urządzeniami pomocniczymi, po to, by pomóc im
w podnoszeniu poziomu niezależności w życiu codziennym oraz w egzekwowaniu przysługujących im praw. Państwa powinny zapewnić usługi asystenta osobistego, przewodnika i tłumacza, zgodnie z potrzebami osoby niepełnosprawnej jako ważne narzędzie prowadzące do wyrównywania szans. Usługi asystencie powinny być ekonomicznie dostępne - darmowe lub tak tanie, aby osoby niepełnosprawne i ich rodziny było na nie stać. Programy dotyczące osobistego asystenta powinny zapewniać osobie niepełnosprawnej wpływ na decydowanie, w jaki sposób oraz w jakim zakresie asysta jest udzielana."
Rząd Polski akceptując powyżej wymieniony dokument, zobowiązał się zgodnie działać na rzecz pełnej samodzielności i likwidacji wszelkich form dyskryminacji osób niepełnosprawnych.
Zgodnie z opartym na prawach człowieka podejściem do problematyki niepełnosprawności Unia Europejska wspiera aktywną integrację i pełne uczestnictwo
w życiu społecznym osób niepełnosprawnych. Niepełnosprawność jest kwestią dotyczącą praw, a nie kwestią uznaniową. Również takie podejście leży u podstaw Konwencji praw osób niepełnosprawnych ONZ, której sygnatariuszem jest Wspólnota Europejska.
Zgodnie z artykułem 26 Karty Praw Podstawowych "Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających zapewnić im niezależność, integrację społeczną i zawodową oraz udział w życiu społeczności".
Osoby niepełnosprawne jako pełnoprawni obywatele mają takie same prawa jak inni. Polskie prawodawstwo gwarantuje prawo do poszanowania godności, równego traktowania, niezależnego życia i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Art. 30 Konstytucji RP mówi o tym, że każdy ma prawo do wolności, natomiast
Art. 32. brzmi: "Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny".
W Polsce zawód asystenta osoby niepełnosprawnej został wprowadzony w 2001 roku. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 2001 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2001 r. Nr 34, poz. 405) do grupy zawodów oznaczonych symbolem 346 - Pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej wprowadziło następujące zawody:
1. asystent osoby niepełnosprawnej
2. opiekunka środowiskowa
3. opiekun w domu pomocy społecznej
Podstawy programowe kształcenia w zawodzie "Asystent osoby niepełnosprawnej", zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Zawodowej z dnia 21 stycznia 2011 r.
w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: asystent osoby niepełnosprawnej (
). Rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z 2011 r., Nr 49, poz. 254
i zawiera opis zawodu, bloki programowe, podział godzin na bloki programowe oraz zalecane warunki realizacji treści kształcenia w zawodzie m.in. Asystenta osoby niepełnosprawnej.
Osoby, które uzyskały zawód asystenta osoby niepełnosprawnej, mogą być zatrudniane w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, w tym prowadzonych przez jednostki niepubliczne, lub w innych instytucjach prowadzonych w ramach działalności gospodarczej do świadczenia usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (np. domy pomocy społecznej, ośrodki pomocy społecznej, dzienne ośrodki wsparcia, organizacje pozarządowe i agencje, świadczące usługi na zlecenie gmin).
Usługi asystenckie zostały zaliczone do specjalistycznych usług opiekuńczych, które regulują:
- art. 50 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r., Nr 64, poz. 593, z późn. zm.);
- uchwały rady gminy bądź rady miasta określające szczegółowe zasady przyznawania
i odpłatności za usługi opiekuńcze (usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób
z zaburzeniami psychicznymi, są zadaniem własnym gmin stąd regulują je także przepisy lokalne)
- Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. 2005 r., Nr 189, poz. 1598);
Rozporządzenie określa rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych, kwalifikacje osób świadczących specjalistyczne usługi, warunki i tryb ustalania oraz pobierania opłat za specjalistyczne usługi oraz warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat. Usługi te są przyznawane w związku z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności wydawanym przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
W Polsce asystentów pomagających osobom niepełnosprawnym jest obecnie niewielu. Większość zatrudniały organizacje pozarządowe, korzystające ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) - programu EQUAL oraz ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) - program Partner.
Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego
Warszawski Oddział PTSR w latach 2002 - 2003 wyszkolił 78 asystentów. Do końca kwietnia 2003 asystenci przepracowali łącznie 2513 godzin. Asystenci najczęściej pomagali
w załatwianiu spraw urzędowych, przy wizytach lekarskich, w kontaktach towarzyskich, przy dostarczaniu leków, w trakcie imprez kulturalnych.
Stowarzyszenie Fuga Mundi oraz Fundacja Pomocy Chorym na Zanik Mięśni
Lubelska Fundacja Fuga Mundi realizowała program asystenta od 1999 roku, na zasadzie pracy wolontariuszy, którzy pomagali osobom niepełnosprawnym w czynnościach dnia codziennego. Od lipca 2000 roku program "Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej" realizowany był na mocy porozumienia Fundacji Fuga Mundi ze szczecińską Fundacją Pomocy Chorym na Zanik Mięśni. Od maja 2001 roku szczecińska fundacja zatrudniała też asystentów w ramach odrabiania zasadniczej służby wojskowej. Usługi były częściowo odpłatne. Asystent otrzymywał 1,5 - 2 zł za godzinę asysty. Pieniądze otrzymywała Fundacja, część środków pozyskując z Urzędu Miejskiego w Szczecinie.
Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
W Szczecinie zakończyło się szkolenie pt. "Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością intelektualną". Projekt składał się z czterech obszarów: opracowania propozycji usługi - asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością intelektualną, opracowanie propozycji szkoleń, przeszkolenia grupy osób zdolnych do świadczenia asysty oraz przygotowania osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz ich rodziców lub opiekunów prawnych do korzystania
z usług asystenta.
Każda z wymienionych wyżej organizacji opracowała własną dostosowaną do potrzeb konkretnego schorzenia swoich członków koncepcję wprowadzania i funkcjonowania zawodu asystent osoby niepełnosprawnej.
|
|
|
|
 |
| Strona internetowa wykonana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego |
| |
